Tag Archives: nasa

Zapanjujuće svemirske fotografije James Web teleskopa otkrivaju ‘strukture za koje ni ne znamo šta su’

NASA je otkrila 5 novih nevjerovatnih fotografija sa svemirskog teleskopa James Webb, uključujući zvijezde koje nikada nismo vidjeli i “strukture za koje, iskreno, ne znamo ni šta su”.

NASA je u utorak otkrila pet zapanjujućih slika sa svemirskog teleskopa James Webb—najmoćnijeg teleskopa ikada lansiranog u svemir, trenutno udaljen milion kilometara.

JWST je najnoviji i najbolji način čovječanstva da se pogleda duboko u kosmos, sve do perioda neposredno nakon Velikog praska. Teleskop je 100 puta moćniji od Hubblea i sposoban je uhvatiti veće infracrvene valne dužine, što će mu omogućiti da vidi galaksije koje su udaljenije ili sa velikim crvenim pomakom. Svemir je radoznao jer gledanje dalje u daljinu znači i da gledamo u prošlost, pa tako u potrazi za najstarijim zvijezdama i galaksijama, JWST efektivno gleda na početak vremena i prostora.

“Ovo je naša vremenska mašina,” rekao je dr. John Mather, viši naučnik projekta za Webb, tokom NASA-inog emitovanja u utorak. Naravno, Web će se koristiti i za stvaranje više uvida o objektima koji su nam bliži, a ta sposobnost je bila pun prikaz tokom prve velike slike teleskopa.

Prva slika: Duboko polje

Svjetlost zvijezda i galaksija na ovoj slici dolazi prije više od 13 milijardi godina – Veliki prasak se dogodio prije 13,8 milijardi godina, što znači da ova slika prikazuje trenutak nedugo nakon svitanja vremena. Gravitacija klastera iskrivljuje ono što je iza njih, efekat koji se zove “socivanje”, tako da neki objekti izgledaju zamrljano, jer se uvećavaju. Uvećajte ga da otkrijete divlje detalje.

Druga slika: Egzoplaneta

Ovo je “indirektna” slika; vizuelne slike iz svemira se često rekonstruišu iz svetlosnih podataka, tako da je ovo nekako sirovi set. Iako nije tako vizuelno privlačan kao duboko polje, sadrži gomilu informacija za naučnike. Ovo je spektar egzoplanete WASP-96 b, gasnog giganta koji se nalazi 1.120 svjetlosnih godina od Zemlje. Neravnine i pokreti ukazuju na vodenu paru u atmosferi. U budućnosti će biti mnogo više ovakvih podataka sa drugih planeta i asteroida.

Treća slika: Smrt zvijezde

Ovo je izgled, i dva-fer za podizanje. To je vrlo detaljna bliska infracrvena slika magline zvane Južni prsten, koju je izazvala umiruća zvijezda, udaljena 2.500 svjetlosnih godina. “Pjenasti” prsten oko magline uzrokovan je molekularnim vodonikom koji nastaje masivnom eksplozijom. “Zraci” su zapravo rupe u unutrašnjoj maglini koje omogućavaju svjetlosti zvijezde da sija. U središtu magline su dvije zvijezde – naučnici su znali da je Južni prsten binarni zvjezdani sistem, ali sada ih možemo jasno vidjeti.

Četvrta slika: Galaksije

Ovo je slika Stephanovog kvinteta, koji je bliska grupa galaksija koju je prvi otkrio Edouard Stephan 1877. godine. Na fotografiji ih je pet, ali to je malo vizuelni trik. Jedna od galaksija je udaljena oko 40 miliona svjetlosnih godina od Zemlje, ali ostale četiri su istinska kompaktna grupa, a sve one postoje između 210 miliona i 340 miliona svjetlosnih godina od nas. U određenom smislu, to je fotografija koja nas vodi iz obližnjeg, modernog univerzuma, pa sve do drevnog svemira.

Peta slika: Rađanje zvijezde

Ovo je slika “zvjezdanog rasadnika”, regije u kojoj se rađaju nove zvijezde, i prikazuje zvijezde bebe koje su ranije bile skrivene od našeg pogleda. Fokus je na maglini Carina, koja je područje za formiranje zvijezda upravo ovdje u Mliječnom putu. Uprkos tome, Webbova slika otkriva stotine novih zvijezda i kosmičke “strukture za koje, iskreno, ne znamo ni šta su”, kaže Amber Straughn, zamjenica projektnog naučnika za JWST, koja je predstavila fotografiju.

Izvor: https://www.vice.com/en/article/qjk8np/mind-blowing-james-webb-space-photos-reveal-structures-that-we-dont-even-know-what-they-are

Voyager 2 ulazi u međuzvjezdani prostor

Po drugi put u historiji, objekat izrađen od čovjeka stigao je do prostora između zvjezda. NASA-ova Voyager 2 sonda je sada izašla iz heliosfere – zaštitnog balona čestica i magnetnih polja stvorenih od Sunca.

Upoređivanjem podataka iz različitih instrumenata na krovu svemirske letjelice, naučnici misije utvrdili su da je sonda prešla spoljnu ivicu heliosfere 5. novembra. Ova granica, nazvana heliopauza, je mjesto gde tanak, vrući solarni vjetar ispunjava hladni, gusti međuzvjezdani medijum. Njegov blizanac, Voyager 1, prešao je ovu granicu u 2012. godini, ali Voyager 2 nosi radni instrument koji će obezbjediti prvoklasna zapažanja o prirodi ove kapije u međuzvjezdanom prostoru.

Voyager 2 sada je nešto više od 11 milijardi milja (18 milijardi kilometara) od Zemlje. Operatori misije i dalje mogu komunicirati sa Voyager-om 2 ulaskom u ovu novu fazu svog putovanja, ali informacija koja se kreće brzinom svetlosti traje oko 16,5 sati da bi putovala od svemirske letjelice do Zemlje. Poređenja radi, svjetlost koja putuje od Sunca traje oko osam minuta da bi stigla do Zemlje.



Najznačajniji dokaz o izlasku Voyager-a 2 iz heliosfere potiče od plazma naučnog eksperimenta (PLS), instrumenta koji je prestao da radi na Voyager-u 1 1980. godine, mnogo prije nego što je ova sonda prešla heliopauzu. Do nedavno, prostor oko Voyager-a 2 bio je pretežno napunjen sa plazmom koja izlazi iz našeg Sunca. Ovaj odliv, koji se naziva solarnim vjetrom, stvara mjehurić – heliosferu – koja obuhvata planete u našem solarnom sistemu. PLS koristi električnu struju plazme za detekciju brzine, gustine, temperature, pritiska i fluksa solarnog vjetra. PLS na brodu Voyager 2 zabilježio je strm pad brzine čestica sunčevog vjetra 5. novembra. Od tog datuma, plazma instrument nije primjećivao nikakav tok solarne energije u okruženju oko Voyagera 2, što čini naučnike misije uvjerenim da je sonda napustila heliosferu.

Pored podataka iz plazme, članovi Voyagerovih naučnih timova su vidjeli dokaze iz još tri bočna instrumenta – podsistema kosmičkih zraka, instrumenta niskog energetskog naelektrisanja i magnetometra – što je u skladu s zaključkom da je Voyager 2 prešao heliopauzu. Članovi tima Voyager-a željni su da nastave proučavanje podataka iz ovih drugih bočnih instrumenata kako bi dobili jasniju sliku o okolini kroz koju putuje Voyager 2.

“Još ima puno toga da saznamo o regionu međuzvjezdanog prostora odmah izvan heliopauze”, rekao je Ed Stone, naučnik projekta Voyager iz Caltecha u Pasadeni, Kalifornija.




Zajedno, dvojica Voyagera pružaju detaljan pregled o tome kako naša heliosfera stupi u kontakt sa konstantnim međuzvezdanim vjetrom koji teče odozgo. Njihova zapažanja dopunjuju podatke iz NASA-ovog Interstellar Boundary Explorer-a (IBEX), misije koja daljinski ispituje tu granicu. NASA takođe priprema dodatnu misiju – predstojeću sondu za mapiranje i ubrzanje (IMAP), koja će početi 2024. godine – da bi iskoristila zapažanja Voyagera.

Voyager 2 je lansiran 1977. godine, 16 dana prije Voyager-a 1, a oba su putovala daleko izvan svojih prvobitnih destinacija. Svemirski brodovi su izgrađeni da traju pet godina i sprovode studije o Jupiteru i Saturnu. Međutim, dok je misija nastavljena, dodatni prelazi dvije najudaljenije džinovske planete, Uran i Neptun, pokazali su se mogući. Kako je letjelica letjela preko Sunčevog sistema, reprogramiranje daljinskog upravljača je korišćeno kako bi Voyagerima dali veće mogućnosti nego što su imali kada su napustili Zemlju. Njihova dvostepena misija postala je misija na četiri planete. Njihove planirani petogodišnji životni vijek proširio se na 41 godinu, čineći ih najvećom misijom od NASA do sad.

Izvor:https://phys.org/news/2018-12-nasa-voyager-probe-interstellar-space.html

Pčele na Marsu: Nasa finansira roj robotskih insekata za istraživanje Crvene planete

Roj robotskih pčela, dovoljno štedljiv da leti preko površine Marsa i istraži doline i pruge Crvene planete, finansira NASA.

Cyber-insekti, nazvani Marsbees, su veličine bumbara, ali imaju džinovska krila da bi proizveli dovoljno podizanje da bi se nalazili u atmosferi Marsa, koja je oko 100 puta tanja od Zemlje.

Razvijene od američkih i japanskih naučnika, pčele bi bile opremljene senzorima i uređajima za bežičnu komunikaciju tako da bi mogli da mapiraju teren, uzimaju uzorke ili čak traže znakove života, kao što su emisije metana.

Iako roveri već istražuju Mars, oni se kreću nevjerovatno polako. Od pristajanja u 2012, Nasa Curiosity rover je prešao svega 18 km.

Marsbeje bi imale mobilnu bazu, kao što je rover, gde bi mogle da se napune nakon što se vrate sa terena.

Dr Chang-kwon Kang, sa Univerziteta u Alabami, rekao je: “Marsbeje su robotski krilatci krila veličine bumbara.”

“Oni su integrisani sa senzorima i uređajima za bežičnu komunikaciju. Roj Marsbeja može znatno poboljšati istraživačku misiju na Mars.”

Projekat je jedna od 25 ranih faza inovacija koje je Nasa odabrala iz 230 prijedloga kao dio Inovativnog naprednog koncepta (NIAC) šeme Svemirske agencije.

Svi dobijaju novčanu podršku od oko 125.000 dolara od NASA – e za finansiranje istraživanja za devet meseci, a zatim idu na fazu II finansiranja.

“Program NMOS Daje NASA priliku da istraže vizionarske ideje koje bi mogle transformirati buduće misije NASA stvaranjem radikalno boljih ili potpuno novih koncepata, dok angažovanje inovatora i poduzetnika stvara partnere u putovanju”, rekao je Jim Reuter, suradnik administrator svemirske tehnologije NASA – e.

“Koncepti se onda mogu procijeniti za potencijalno uključivanje u naš portfolio tehnologija rane faze”.

Odabrane su druge šeme, uključujući robot za skakanje s parnom snagom pod nazivom Sparrow, sposoban da istražuje leteće okeanske svjetove poput Saturnovog mjeseca Titan, za koji mnogi stručnjaci smatraju da ima najbolju šansu za pronalaženje života u galaksiji.

Izvor: telegraph