Fizika je nauka o prirodi, o zakonitostima koje vladaju u njoj. Fizika je nastala iz filozofije prirode kad su se špekulacije o prirodi zamijenile eksperimentalnim i teorijskim (matematičkim) saznanjima. Danas je fizika osnova svakog tehnološkog i društvenog napredka, jer znanja koja ona daje pomažu ljudima da ostvare napredak i spoznaju.
Stranica svafizika je nastala kao rezultat želje jednog mladog fizičara da približi fiziku laicima (onima koji nisu upućeni u nju), ali i da sam sebi bolje razjasni koncepte u fizici, poput energije, materije, prostora i vremena.
Šta možete naći na stranici svafizika? Detaljno objašnjenje koncepata u fizici uz primjere zadataka, ali i mnogo toga drugog što je direktno ili indireknto vezano za fiziku.
Ovo je ukratko sadržaj koji se još razvija, neki linkovi su dodani, a bit će svi uskoro:
1.UVOD
- Međunarodni sistem mjernih jednica
- Greške pri mjerenju
- Skalarne i vektorske veličine u fizici
2. MEHANIKA
2.2. Kinematika
2.1.1. Kinematika translatornog kretanja
- Referentni sistem
- Materijalna tačka
- Putanja ili trajektorija
- Podjela kretanja prema obliku putanje
- Put
- Brzina -srednja brzina – trenutna brzina
- Podjela kretanja prema brzini
- Ubrzanje – srednje ubrzanje – trenutno ubrzanje
- Jednoliko pravolinijsko kretanje
- Jednoliko ubrzano pravolinijsko kretanje
- Jednoliko usporeno pravolinijsko kretanje
- Vertikalni hitac na dole
- Slobodno padanje
- Vertikalni hitac
- Horizontalni hitac
- Kosi hitac
2.1.2. Kinematika obrtnog kretanja
- Obrtno kretanje
- Srednja ugaona brzina – trenutna ugaona brzina
- Podjela kretanja prema ugaonoj brzini
- Ugaono ubrzanje – srednje ugaono ubrzanje – trenutno ugaono ubrzanje
- Jednoliko obrtno kretanje
- Jednoliko ubrzano obrtno kretanje
- Jednoliko usporeno obrtno kretanje
- Kružno kretanje
- Radijalno (normalno ili centripetalno) ubrzanje
- Tangencijalno ubrzanje
2.2. Dinamika
2.2.1. Dinamika translatornog kretanja
- Prvi Njutnov zakon (zakon inercije)
- Količina kretanja (impuls) tijela
- Drugi Newtonov zakon mehanike
- Impuls sile
- Treći Newtonov zakon (zakon akcije i reakcije)
- Gustina (zapreminska masa) tijela
- Težina tijela. Specifična težina
- Sila trenja
- Elastična (restituciona) sila
2.2.2. Dinamika rotacionog kretanja
- Moment sile
- Moment inercije tijela
- Osnovne jednačine dinamike obrtnog tijela
- Moment impulsa (Moment količine kretanja)
- Inercijalne sile u sistemima koji se obrću
2.2.3. Mehanički rad, snaga i energija
- Mehanički rad
- Snaga
- Kinetička energija
- Gravitaciona potencijalna energija
- Elastična potencijalna energija
- Stepen korisnog dejstva
- Rad pri obrtnom kretanju
- Snaga pri obrtnom kretanju
- Energija tijela pri obrtnom kretanju oko nepomične ose
- Energija tijela koje vrši translatorno i obrtno ravninsko kretanje
- Energija tijela koje osciluje
2.2.4. Gravitaciono polje i kretanje tijela u njemu
- Keplerovi zakoni
- Newtonov zakon gravitacije
- Gravitaciono polje
- Zemljina sila teže, težina tijela
- Gravitaciono ubrzanje
- Rad u gravitacionom polju
- Gravitaciona potencijalna energija
- Gravitacioni potencijal i napon
- Kosmičke brzine
2.3. Statika
2.3.1. Slaganje sila
- Slaganje kolinearnih sila istog smjera
- Slaganje kolineranih sila suprotnog smjera
- Slaganje sila koje djeluju u istoj tački pod određenim uglom
- Slaganje kosih sila sa različitim napadnim tačkama
- Slaganje paralenih sila istog smjera
- Slaganje paralelnih sila suprotnog smjera
- Spreg sila
- Uslov ravnoteže materijalne tačke
- Uslov ravnoteže krutog tijela
- Vrste ravnoteže tijela: stabilna, labilna, indiferentna
- Stabilnost tijela
- Proste mašine: dvokraka (dvostrana) ili poluga prve vrste, jednokraka poluga (jednostrana) ili poluga druge vrste
- Koturovi
- Koturače
- Točak na vratilu
- Strma ravan
- Klin
- Zavrtanj
- Pritisak
2.4. Zakoni održanja
- Zakon održanja impulsa (količine kretanja) u izolovanom sistemu
- Primjena zakona održanja impulsa kod reaktivnog kretanja
- Zakon održanja momenta impulsa (moment količine kretanja) u izolovanom sistemu
- Zakon održanja energije
- Zakon o održanju mehaničke energije
- Zakon o održanju energije o toplotno izolovanom sistemu (adijabatski izolovan sistem)
- Zakon o održanju energije – mase u zatvorenom sistemu
2.5. Hidromehanika i aeromenahika
2.5.1. Tečnosti i gasovi u ravnoteži
- Hidrostatički pritisak
- Pascalov zakon
- Hidraulična presa
- Arhimedov zakon
2.5.2. Dinamika fluida
- Strujna linija, strujna cijev
- Protok tečnosti. Jednačina kontinuiteta strujanja.
- Bernulijeva jednačina. Pritisci u strujnoj cijevi.
- Torricelijeva teorema.
- Isticanje realne tečnosti.
- Unutrašnje trenje (viskoznost)
- Poiseuilleov obrazac
- Stokesova sila trenja
- Otpor sredine
2..6. Oscilatorno kretanje
- Harmonijsko oscilatorno kretanje
- Predstavljanje oscilacija pomoću vektora amplitude
- Slaganje harmonijskih oscilacija
- Slaganje dvije oscilacije istog pravca i iste frekvencije
- Slaganje međusobno okomitih oscilacija iste frekvencije
- Matematičko klatno
- Fizičko klatno
- Torziono klatno
- Prigušene mehaničke oscilacije
- Prinudne oscilacije. Rezonancija.
2.7. Mehanički talasi i zvuk
2.7.1. Talasno kretanje
- Transverzalni i longitudinalni mehanički talasi
- Brzina prostiranja talasa
- Jednačina ravanskog talasa. Jednačina sfernog talasa. Jačina ili intenzitet talasa.
- Interferencija talasa
- Huygensov princip
- Refleksija ravanskog talasa.
- Stojeći talas
- Prelamanje ravanskih talasa.
2.7.2. Zvučni talasi
- Brzina zvuka
- Uticaj temperature na brzinu prostiranja zvuka kroz gasove
- Jačina zvuka. Nivo jačine zvuka
- Zvučna rezonancija
- Dopplerov efekat – za zvučni talas, – za elektromagnetne talase
- Udarni talas ili val
- Molekularna fizika. Toplota.
3.1. Molekularno kinetička teorija gasova.
3.1.1. Osnovi molekularno kinetičke teorije.
- Osnovne postavke molekularno kinetičke teorije
- Unutrašnja energija tijela
- Temperatura
- Količina tvari. Veličina molekula (atoma)
- Osnovna jednačina molekularno kinetičke teorije gasova – jednačina za pritisak
- Raspodjela molekula po brzini
- Srednja brzina molekula
- Srednja kvadratna ili efektivna brzina molekula
- Najvjerovatnija brzina molekula
- Srednja kinetička energija molekula
- Ravnomjerna raspodjela energija po stepenima slobode kretanja
3.2. Gasni zakoni
- Izotermički proces
- Izobarni gasni proces
- Izohorni gasni proces
- Opšta jednačina gasnog stanja za idealne gasove
- Adijabatski procesi
- Realni gasovi (Van der Walsova jednačina)
- Specifični toplotni kapacitet gasova
3.3. Kondenzovano stanje tvari
3.3.1. Molekularne pojave u tečnostima
- Površinski napon. Sile površinskog napona
- Kapilarnost
3.3.2. Molekularne pojave u čvrstim tijelima
- Deformacija tijela. Vrste deformacije
- Hookeov zakon
3.3.3. Termodinamičko širenje čvrstih tvari i tečnosti
- Linearno termičko širenje
- Površinsko termičko širenje
- Zapreminsko termičko širenje
- Termičko širenje tečnosti
- Zavisnost zapreminske mase od temperature
3.4. Termodinamika
3.4.1 Toplota i rad
- Količina toplote
- Jednačina toplotne ravnoteže
- Prvi princip termodinamike
- Termodinamički procesi: izobarni, izotermički, izohorni, adijabatski
- Drugi princip termodinamike
- Carnotov kružni proces
- Entropija
- Treći princip termodinamike
- Prenošenje toplote: provođenje, strujaje, zračenje
3.4.2. Fazni prelazi
- Topljenje i očvrščavanje
- Isparavanje i kondenzacija
- Trojna tačka
- Toplota sagorijevanja
- ELEKTRICITET I MAGENTIZAM
4.1. Elektrostatika
- Elektricitet i struktura atoma
- Coulombov zakon
- Električno polje
- Električni fluks
- Rad sile električnog polja. Potencijalna energija 2 tačkasta naelektrisanja
- Električni potencijal i napon
- Kretanje naelektrisanih čestica u homogenom električnom polju
- Električni kapacitet provodnika
- Električni kondenzatori. Kapacitet kondenzatora
- Vezivanje kondenzatora
- Energija električnog polja kondenzatora
4.2. Električna struja
4.2.1. Jendosmjerna električna struja
- Jačina i gustina el. struje
- Električni otpor i provodnost provodnika
- Zavisnost el. otpora o temperature
- Ohmov zakon
- Kirchoffova pravila
- Vezivanje otpora u strujnom krugu
- Mjerenje otpora. Wheatsonov most. Transformacija zvijezde i trokuta. Ampermetar i voltmetar
- Vezivanje el. izvora u strujnom krugu
- Rad, snaga i toplotno dejstvo el. struje
4.2.2. Električna struja u tečnostima
- Faradayevi zakoni elektrolize
4.3. Magnetno polje
4.3.2. Magnetno polje el. struje
- Magnetno polje pravolinijskog provodnika
- Magnetno polje kružnog provodnika sa strujom
- Magnetno polje solenoida
- Dejstvo magnetnog polja na strujni provodnik
- Uzajamno dejstvo beskonačnih pravih paralenih strujnih prvodnika
- Kretanje naelektrisanih čestica u homogenom magnetnom polju
4.4. Elektromagnetna indukcija
- Faradayev zakon
- Lenzovo pravilo
- Samoindukcija
- Uzajamna indukcija
- Energija magnetnog polja zavojnice
4.5. Naizmjenična el. struja
- Trenutbe i efektivne vrijednosti napona i struje
- Otpori u kolu naizmjenične struje: omski, induktivni i kapacitivni
- Redna veza otpora
- Paralelna veza otpora
- Snaga naizmjenične struje
- Transformatori
- Trofazna struja
4.6. Elektromagnetne oscilacije i talasi
- Punjenje i pražnjenje kondenzatora
- Oscilatorno kolo
- Otvoreno oscilatorno kolo. Elektromagnetni talasi
5.1 Fotometrija
- Fluks svjetlosne energije. Svjetlonsi fluks
- Jačina i intenzitet svjetlosti
- Osvjetljenost. Lambbertov zakon.
- Ekspozicija
- Emisiona moć
- Luminacija (sjaj površine izvora)
5.2. Geometrijska optika
5.2.1. Osnovni zakoni geometrijske optike
- Zakon o pravolinisjkom prostiranju svjetlosti
- Zakon o nezavisnosti prostiranja svjetlosnih snopova
- Zakon odbijanja ili refleksije svjetlosti
- Zakon prelamanja ili refrakcije loma svjetlosti
5.2.2. Ogledalo
- Ravno ogledalo
- Udubljeno sferno ogledalo.Ispupčeno sferno ogledalo.
- Žiže kod ogledala
- Konstrukcije likova kod ogledala
5.2.3. Prelamanje svjetlosti kroz ravnu površinu
- Totalna refleksija
- Prelamanje kroz planparelelnu ploču
- Prelamanje kroz prizmu
- Privdina dubina potopljenog tijela
5.2.4. Prelamanje svjetlosti kroz sfernu površinu
- Sočiva
- Sabirna , žiža, karakteristični zraci
- Optička jačina
- Konstrukcija likova kod sabrinih sočiva
- Rasipna sočiva
5.2.5. Kombinacija sočiva. Optički instrumenti
- Sistem od 2 sočiva
- Lupa
- Mikroskop
- Astronomski durbin
5.3. Talasna optika
5.3.1. Disperzija svjetlosti
5.3.2. Interferencija svjetlosti
- Youngov ogled
- Fresnelov ogled
- Newtonovi prstenovi
5.3.3. Difrakcija svjetlosti
- Kružni otvor
- Kružni neprovidni disk
- Fraunhoferova difrakcija
- Difrakciona rešetka
- Moć razlaganja
5.3.4. Polarizacija svjetlosti
- Brewsterov zakon
- Dvojno prelamanje
- Nicolova prizma
- Malusov zakon
6.1. Osnovi specijalne teorije relativnosti
- Osnovi kvantne mehanike
7.1.1. Zakoni zračenja
- Kirchoffov
- Stefan – Boltzmannov zakon
- Wienov zakon pomjeranja
- Hipoteza o kvantnima. Planckova formula
7.1.2. Interferencija svjetlosti sa supstancijom ili materijom
- Zakočno rendgensko zračenje
- Fotoelektrični efekat
- Comptonov efekat
7.2. Fizika atoma
7.2.1. Osnovni pojmovi
7.2.2. Struktura atoma
- Spektar atoma vodonika
- Rutherford Bohrov model atoma – Bohrovi postulati
- Bohorova teorija atoma
- Kvantni brojevi. Paulijev princip.
- Moseleyev zakon
7.3. Talasi i čestice
- Talasna svojstva čestica. De Broglijesva hipoteza
- Relacija neodređenosti
7.4. Fizika jezgra atoma
7.4.1. Atomsko jezgro
- Građa i osnovna svojstva atomskog jezgra
- Defekt mase i energija veze jezgra
- Nuklearne reakcije: fuzija i fisija
7.4.2. Radioaktivnost
- Prirodna
- Zakon radioaktivnog raspadanja
- Brzina radioakativnog raspada
- Apsorobovana i ekevivalentna doza jonizirajućeg zračenja
7.4.3. Akceleratori naelektrisanih čestica.
Ciklotron
7.4.4. Nuklearna energija
- Mjerenje kozmičkih udaljenosti
- Hubbleov zakon
Fizičke konstante
Repetitorijum iz matematike