Teleskop Džejms Veb otkrio je “ekstremni” sjaj koji dolazi iz 90 odsto najranijih galaksija u svemiru.

Teleskop Džejms Veb otkrio je “ekstremni” sjaj koji dolazi iz 90 odsto najranijih galaksija u svemiru.

Svemirski teleskop James Webb (JWST) otkrio je da su gotovo sve najranije galaksije u svemiru bile ispunjene blistavim plinovitim oblacima koji su svijetlili svjetlije od zvijezda u nastajanju u njima — i to bi moglo pomoći u rješavanju misterije koja prijeti razbijanjem kosmologije.

Formirajući se već 500 miliona godina nakon Velikog praska, neke rane galaksije su viđene kako sijaju tako jako da ne bi trebale postojati: sjaj njihove veličine trebao bi doći samo od masivnih galaksija sa onoliko zvijezda koliko i Mliječni put, ali galaksije su se formirale u djeliću vremena koje je naša galaksija trebala formirati.

Otkriće je pretilo da poremeti razumevanje formiranja galaksija, pa čak i standardni model kosmologije, koji kaže da se nekoliko miliona godina nakon Velikog praska (pre 13,8 milijardi godina) energija kondenzovala u materiju iz koje su se prve zvezde polako spajale. Ipak, kada je JWST došao online, vidio je previše zvijezda.

Sada su astronomi pronašli mogući odgovor: velika grupa galaksija starih 12 milijardi godina od kojih je gotovo 90% bilo upleteno u svijetli plin koji je — nakon što ih je zapalila svjetlost okolnih zvijezda — pokrenuo intenzivne rafale formiranja zvijezda dok se plin hladio. Novo istraživanje je prihvaćeno za objavljivanje u časopisu The Astrophysical Journal.

“Naš rad dokazuje da su interakcije sa susednim galaksijama odgovorne za neobičan sjaj ranih galaksija,” rekao je Anšu Gupta, astrofizičar sa Univerziteta Kurtin u Australiji. Eksplozija formiranja zvezda izazvana interakcijama takođe bi mogla da objasni masivniju prirodu ranih galaksija. 

Astronomi su otkrili sjajne gasne oblake u podacima prikupljenim u okviru JWST-ovog naprednog dubokog ekstragalaktičkog istraživanja, koje je koristilo tri instrumenta teleskopa za prikupljanje infracrvenih slika galaksija pre nego što su analizirali njihov spektar.

Posmatrajući frekvencije svetlosti koje su emitovale galaksije, istraživači su otkrili šiljke “ekstremnih emisijskih karakteristika” – jasan znak da gas hvata svetlost obližnjih zvezda pre nego što ga je emitovao.

“Gas ne može sam da emituje svetlost,” rekao je Gupta. “Ali mlade, masivne zvijezde emitiraju pravu vrstu zračenja da pobude plin — a rane galaksije imaju mnogo mladih zvijezda.”

Nakon poređenja ovog emisijskog spektra sa onima pronađenim u novijim galaksijama koje naseljavaju današnji univerzum, istraživači su otkrili da oko 1% ima slične osobine. Istraživači su rekli da će proučavanjem ovih kasnijih galaksija, koje je lakše izmeriti, steći važan uvid u ranije galaksije i početke hemije svemira.

“Hemijski elementi koji čine sve opipljivo na Zemlji i svemiru, osim vodonika i helijuma, nastali su u jezgrima udaljenih zvezda,” rekao je Gupta. Dakle, važno je razumeti uslove koji okružuju galaksije i zvezde u ranom univerzumu kako bismo bolje razumeli sopstveni svet danas.

Share

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *