Pročitajte zanimljivu biografiju geofizičarke Inge Lehmann, koja je otkrila da Zemlja ima jezgru, i saznajte šta je Lehmannin diskontinuitet!

Inge Lehmann (13. maj 1888. – 21. februara 1993.) bila je danska seizmologinja i geofizičarka. 1936. otkrila je da Zemlja ima čvrstu unutrašnju jezgru unutar rastaljenog vanjskog jezgra. Prije toga, seizmolozi su vjerovali da je zemljino jezgro jednostrano istopljena sfera, no nisu mogli objasniti pažljiva mjerenja seizmičkih talasa iz zemljotresa, što nije bilo u skladu s ovom idejom. Lehmann je analizirala mjerenja seizmičkih talasa i zaključila da Zemlja mora imati čvrstu unutrašnju jezgru i istopljeno vanjsko jezgro da bi proizvela seizmičke valove koji odgovaraju mjerenjima. Ostali seizmolozi testirali su, a zatim prihvatili Lehmannino objašnjenje. Lehmann je bila i jedna od naučnika s najdužim životom i živjela je preko 104 godine.

Studirala je matematiku na Univerzitetu u Kopenhagenu i na Univerzitetu u Cambridgeu, a prekinulo ju je loše zdravlje. Nastavila je studije matematike u Cambridgeu od 1910. do 1911. na Newnham Collegeu. 1911. vratila se iz Cambridgea osjećajući se iscrpljeno od posla i neko vrijeme odbacila studije. Razvila je dobre računske veštine u aktuarskom uredu u kojem je radila nekoliko godina, sve dok nije nastavila studije na Univerzitetu u Kopenhagenu 1918. godine. Završila je diplomu magisterija fizike i matematike u dvije godine. Kad se 1923. vratila u Dansku, prihvatila je mjesto na Univerzitetu u Kopenhagenu kao pomoćnica J.F. Steffensena, profesora aktuarske znanosti.

U radu pod naslovom P ‘(1936.) Lehmann je prva tumačila dolaske P talasa – koji su se neobjašnjivo pojavili u sjeni P talasa u zemljinoj jezgri – kao odraz unutrašnje jezgre, na primjer od jakog zemljotresa u Murchisonu 1929. godine. Drugi vodeći seizmolozi tog vremena, poput Beno Gutenberg, Charles Richter i Harold Jeffreys, usvojili su ovo tumačenje u roku od dvije ili tri godine, ali bilo je potrebno do 1971. godine da se interpretacija pokaže računarskim računanjem ispravna. Lehmann je značajno ometena u svom radu i održavanju međunarodnih kontakata tokom njemačke okupacije Danske u Drugom svjetskom ratu. Obavljala je dužnost predsjedatelja Danskog geofizičkog društva 1940. i 1944. godine.

1952. godine Lehmann je aplicirala za profesora geofizike na Kopenhagenskom univerzitetu, ali nije imenovana. Godine 1953. povukla se s položaja u Geodetskom zavodu. Preselila se u SAD nekoliko godina i sarađivala s Mauriceom Ewingom i Frank Pressom na istraživanjima Zemljine kore i gornjeg plašta. Tokom ovog rada otkrila je još jedan seizmički diskontinuitet, koji leži na dubinama između 190 i 250 km, a po njoj je dobio ime, Lehmannov diskontinuitet. Francis Birch napomenuo je da je “Lehmannov diskontinuitet otkriven majstorom crne umjetnosti pažljivim pregledom seizmičkih zapisa za koje nijedna količina informatizacije vjerovatno ne bi bila potpuna zamjena.”

Za izuzetna naučna dostignuća Lehmann je dobila mnogo priznanja.

Asteroid 5632 Ingelehmann proglašen je u njenu čast, a 2015. (koja je bila 100. godišnjica glasačkog prava u Danskoj) dobila je Lehmann, kao priznanje za svoju veliku borbu protiv istraživačke zajednice kojom dominiraju muškarci koja je postojala u Danskoj sredinom 20. stoljeća.

Ključne publikacije

Lehmann, Inge (1936). “P”. Publikacije du Bureau Central Séismologique International. A14 (3): 87–115.

Share

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *