Fizičari su otkrili novo stanje tvari. Zove se super čvrsto stanje!

Naučnici su stvorili još jedno stanje tvari. Zove se super čvrsto stanje iako zvuči kao čvrsto baš i nije. To je u osnovi super tečno stanje kod kojeg su čestice odnosno molekule zbijene.

Istraživači su napravili Bose-Einstein kondenzat od Na gasa. Koristili su lasere da bi ga zaledili na apsolutnu nulu. Atomi mu se kreću ekstremno sporo.

Bose-Einstein kondenzat je specijalna vrsta materije napravljena 2001 godine za šta su istraživači dobili Nobelovu nagradu za fiziku. Jednom zamrznut do Bose – Einstein kondenzata natrijum se kretao bez ikakvog trenja kao u super tečnom stanju. Bose-Einstein kondenzat je također super provodan.

Postoje mnoge naučne prednosti za ova dva stanja. Naučnici su nastavili hladiti ovaj nekristalizirani Na i u nekom trenutku dobili nekristalizirano ‘čvrsto’ stanje. Naučnici su to nazvali super tečnim tokom koji se na duže staze ponaša kao da je u čvrstom stanju.

Zamislite da imate šoljicu kafe koju kad promiješate ne bi stala da se rotira u šoljici. To je fluid (tečno stanje) koje se ponaša kao da je čvrsto. Istraživači su opisali ovu tvar na sljedeći način:

‘Ovo je sistem sa kontinuiranim osobinama loma simetrije s dodanim kolektivnim pobuđivanjem i ponašanjem kao super fluid.’

Super fluid znači da je superprovodnik bez trenja. Kolektivno pobuđivanje znači da se radi o kvazi česticama. Kvazi čestice su grupe čestica koje se ponašaju kao da su jedna jer njihovi djelovi nekako međudjeluju. Slamanje simetrije. Simetrija je u kvantnoj mehanici vrlo važna, a njeno slamanje je velika stvar.

Kaže se da što bliže gledate stvari postaju čudnije.

Da li to mi sad imamo 6 stanja tvari? Ne, mi ih imamo puno više. Stanja za koja ste čuli: čvrsto, tečno i gasovito nisu nikad bila jedina.

To je slično kad učite brojeve. Prvo naučite osnovne brojeve, pa vam onda kažu da postoji beskonačno mnogo brojeva, pa postoje negativni brojevi, pa iracionalni brojevi, pa kompleksni brojevi itd. Dakle da, čvrsto, tečno, gasovito i plazma stanje postoje, ali je stvar načina slaganja atoma i molekula. U čvrstom stanju imamo više zbijene molekule, u tečnom manje, u gasovitom još manje, a u plazmi imamo skoro potpunu slobodu kretanja čestica.

Osim tih četiri stanja postoji još nekoliko stanja materije:

Hladna stanja materije kao:
Bose Einstein kondenzat
Super čvrsto stanje

Topla kao:
elektronska degenerativna materija: slobodne čestice za koje se pretpostavlja da se nalaze u zvijezdama blizancima.
teoretizirana čudna materija za koju se pretpostavlja da čini neutronske zvijezde

I još nedavno otkriveni vremenski kristalni koji imaju mala energetska stanja i čudne osobine kroz vremensku simetriju.

Da podvućemo dakle crtu, imamo nova stanja materije, ali ne njih 6 ili 7 već mnogo više stanja. Imamo mnogo ekstremnih stanja materije.

Naš Svemir je pravo čudnovatan!

Izvor: 

Share

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *