Mehaničko kretanje je najjednostavniје kretanje u prirodi. To je promena položaja nekog tela u odnosu na neko drugo telo. Telo u odnosu na koje određujemo da li se neko telo kreće ili miruje nazivamo referentno telo.

Kretanje

Kretanje je prirodno stanje materije. Ne postoji apsolutno mirovanje tela. Kaže se da su sva kretanja relativna tj. zavise od izbora referentnog tela. Na primer, putnici u automobilu miruju u odnosu na automobil i u odnosu na druge putnike. Međutim, oni se kreću u odnosu na put, Zemlju i nepomične objekte na koje se položaj i kretanje datog tela najlakše određuje, na primjer: Zemlja ili neki nepomični objekat, Sunce i druge zvezde i tako dalje. Odabranom referentnom telu pridružuje se odgovarajući koordinatni sistem. Koordinatni sistem u čijem se početku nalazi referentno telo naziva se sistem referencije ili referentni sistem.

Elementi kretanja

Elementi kretanja su:

• materijalna tačka – telo možemo prikazati materijalnom tačkom ako su njegove dimenzije manje od dužine puta kojim se telo kreće;
• putanja ili trajektorija – linija po kojoj se telo kreće, može da bude prava ili kriva;
• pređeni put (ili samo put) – obilježava se oznakom s, jednak je dužini putanje ili koju telo pređe za određeno vreme ili samo jednom njenom delu. Izražava se u mernim jedinicama dužine – metrima.
• proteklo vreme – vreme za koje telo pređe određeni put ili jedan njegov deo, izražavamo ga jedinicama vremena – sekundama, satima.

Brzina

Brzina je karakteristika kretanje tela, u fizici obeležava se malim, pisanim latiničnim slovom v.
Telo koje u toku određenog vremena pređe duži put, kreće se večom brzinom. U opštem slučaju, brzina mehaničkog kretanja tela definiše se kao količnik pređenog puta i proteklog vremena. Brzina je brojno jednaka pređenom putu u jedinici vremena.
Brzina tela, osim vrednosti, odnosno njenih intenziteta, potpunije određuje pravac i smer kretanja tela. Na primjer, da bi se saznalo gde se nalazi avion koji je uzleteo pre dva časa iz Beograda, potrebno je, osim vrednosti brzine aviona, znati pravac i smer njegovog leta. Treba imati u vidu i da svaki pravac ima dva smera. Put koji povezuje Šamac i Modriču određuje pravac. Kretanje automobila ovim pravcem može biti usmereno od Modriče ka Šamcu (to je jedan smer) i od Šamca ka Modriči (drugi smer, odnosno suprotan smer).
Jedinice za brzinu su izvedene iz jedinica puta (dužine) i jedinica vremena. Jedinica za brzinu u Međunarodnom sistemu jedinica jeste metar u sekundi . U saobraćaju se često koristi i jedinica brzine kilometar kroz čas, dok se brzina svemirskih brodova, raketa i nebeskih tela izražava u kilometrima u sekundi .
Instrument za merenje vrednosti brzine zove se brzinometar i ugrađuje se u automobile, avione, brodove i duga saobraćajna sredstva.

Podela mehaničkog kretanja

Prema obliku putanje mehaničko kretanje može biti:

• pravoliniјsko – putanja je prava linija;
• krivoliniјsko – putanja je kriva linija;
• kružno – kružno kretanje je specijalan način krivolinijskog kretanja.

Prema stalnosti brzine tela, mehaničko kretanje se deli na:

• ravnomerno – brzina tela se ne menja u toku kretanja – ostaje ista;
• neravnomerno ili promenljivo – brzina tela se menja u toku kretanja (u toku vremena).

Ravnomerno pravolinijsko kretanje је najjednostavniji oblik ravnomernog kretanje tela po pravoj putanji, tada telo za iste vremenske intervale prelazi jednake dužine puta.
Neravnomerno (promenljivo) pravolinijsko kretanje је kretanje tela po pravoj putanji kada telo za iste vremenske intervale prelazi različite dužine puta.
Neravnomerno (promenljivo) krivolinijsko kretanje je kretanje tela po krivoj putanji, tada telo za iste vremenske intervale prelazi različite dužine puta.

Reference